فایل ورد قابل ویرایش

ارتباط کشورهاي خاورميانه با صندوق بين المللي پول و بانک جهاني

مقدمه

صندوق بين المللي پول و بانک بين المللي ترميم و توسعه که بعدها به بانک جهاني مشهور شد، بعد از جنگ جهاني دوم پايه ريزي گرديد. صندوق بين المللي پول و بانک جهاني در واقع نقش مکمل يکديگر را بازي مي­کنند. براي گرفتن وام از بانک جهاني، عضويت کشور وام گيرنده در صندوق بين المللي پول ضروري مي­باشد. تعداد اعضا اين دو سازمان (به غير از کره شمالي و کوبا و چند کشور گمنام و کوچک از قبيل آندورا، تووالو، ليختن اشتاين، موناكو و نارو) تاکنون به 185 کشور رسيده است که اين نشان از اهميت اين دو نهاد در جهان سياسي-اقتصادي امروز دارد.

صندوق بين المللي پول به طور مداوم طي گزارشاتي را درباره آفاق اقتصادي جهان ارائه مي کند. نظر به وابستگي زياد کشورهاي خاورميانه به اين نهاد گزارشات اين صندوق در سالهاي در مورد کشورهاي خاورميانه از لحاظ سياسي - اقتصادي حائز اهميت است. در تازه ترين گزارش صندوق بين المللي پول آمده است تاکنون اقتصاد کشورهاي خاورميانه تأثير شديدي از بحران بازارهاي مالي نپذيرفته اند و آنها همچنان روند رشد سريع خويش را ادامه مي دهند که در ادامه مورد بحث قرار خواهد گرفت.

در اين مقاله ابتدا به معرفي صندوق بين المللي پول و بانک جهاني خواهيم پرداخت. سپس نقش اين دو نهاد در وضعيت سياسي- اقتصادي کشورهاي خاورميانه ارائه خواهد شد. در ادامه به رابطه ايران و صندوق بين المللي پول و بانک جهاني اشاره خواهد شد. در نهايت نيز نگاهي انتقادي به اين دو نهاد يعني صندوق بين المللي پول و بانک جهاني بويژه با تاکيد بر امپرياليسم نو و استعمار سرمايه داري خواهيم داشت.

معرفي صندوق بين المللي پول و بانک جهاني

در اواخر دوران جنگ جهاني دوم و در زمان رياست جمهوري فرانکلين روزولت در آمريکا، دو ارگان به نام هاي صندوق بين المللي پول و بانک بين المللي ترميم و توسعه که بعد ها به بانک جهاني مشهور شد، پايه ريزي گرديد. به زعم منتقدين امپرياليسم، آمريکا در جهت تثبيت سرکردگي خود بر رقباي خسته و بي رمق اروپايي اقدام به تاسيس اين دو ارگان نمود.

در واقع سه وظيفه اصلي تعيين شده براي صندوق بين المللي پول عبارتند از:

1- شناسايي آثار جانبي سياست­هاي اقتصادي كشورها بر يكديگر و جلب همكاري­هاي چندجانبه آن کشورها

2- كمك در جهت گذار از بحران هاي اقتصادي که دامن گير آن كشورها مي شوند.

3- مقابله با نابرابري هاي تجاري در عرصه هاي اقتصادي

بنابراين اهداف صندوق بين المللي پول چيزي به جز رفع محدوديت‌هاي مربوط به مبادله و برداشتن موانع از سر راه تجارت براي باز كردن دروازه هاي اقتصاد کشورها به روي سرمايه ‌گذاري هاي مستقيم خارجي و تثبيت نقش دلار به مثابه وسيله مبادله اصلي نبوده است.

در سال 1944 در برتون وودز ايالت نيوهمشاير آمريکا، دو نهاد جهاني صندوق بين المللي پول و بانک جهاني طراحي شدند. يک سال و نيم بعد يعني در 27 دسامبر سال 1945 صندوق بين المللي پول بعد از تنظيم اساسنامه سازماني آن با عضويت 45 کشور که شامل ايران هم بود، شروع به کار کرد.

صندوق بين المللي پول و بانک جهاني در واقع نقش مکمل يکديگر را بازي مي­کنند. براي گرفتن وام از بانک جهاني، عضويت کشور وام گيرنده در صندوق بين المللي پول ضروري مي­باشد. تعداد اعضا اين دو سازمان تاکنون به 185 کشور رسيده است. کره شمالي، کوبا، آندورا، تووالو، ليختن اشتاين، موناكو، فلسطين، جمهوري صحرا، تايوان و چند کشور گمنام و کوچک ديگر از کشورهايي هستند كه تا به حال به عضويت اين دو سازمان در نيامده‌اند.

پس از شکل گيري اين دونهاد در سال 1995 سازمان تجارت جهاني يا WTO نيز شکل گرفت. به زعم بنيانگذاران صندوق بين المللي پول جهت جلوگيري از پيدايش افت هاي سريع و مخرب در خريد و فروش سهام که منجر به فرو پاشي بافت هاي اقتصادي يک کشور و در نتيجه سقوط دولت ها و بي ارزش شدن پول و ارز آن کشورها مي­شود، براي سازمان صندوق بين المللي پول نقش دکتري که از وقوع حوادث نامطلوب اقتصادي بايد جلوگيري کرده و نقش کنترل کننده داشته باشد قائل شدند. در واقع مبارزه با عوارض ناشي از اين افت هاي شديد که باعث نزول سودآوري و نرخ بهره، و از بين رفتن سريع سرمايه ها و در نتيجه گسترش نابساماني هاي اقتصادي و اجتماعي مي شوند از وظايف اين نهاد ها تلقي مي­شد.

فایل ورد قابل ویرایش