فایل ورد قابل ویرایش

توضیحی مختصر از متن فایل  :

چکیده

آنچه می شنویم ، فراموش می کنیم.  آنچه می بینیم ، به خاطر می سپاریم آنچه انجام می دهیم ، یاد می گیریم آموختن شنا بدون آب ممکن نیست ، آیا آموختن محتوای آموزش حرفه و فن بدون انجام فعالیتهای عملی امکان پذیر است؟ 75 درصد یادگیری از طریق «حس دیداری » اتفاق می افتد. کارگاه ایده آل بازوی اصلی آموزش حرفه و فن است.

مقدمه

هر انسانی به طور طبیعی نیازهایی دارد که باید برآورده شود . خداوند تبارک و تعالی در هنگام خلقت ، اسباب و وسایل مورد نیاز مانند عقل ، هوش ، دست ، چشم و ... را برای تامین آن نیازها در اختیار انسان گذاشته و از طرف دیگر منابعی را هم به طور طبیعی در دسترس او قرار داده است . لذا این انسان است که بتواند استفاده ی بهینه و تفکر عالی از آن ها داشته باشد .

سخن دل

از آن لحظه که واقف کردیم محتوای حرفه و فن تغییر یافته و نیز بیشتر محتوای آن (60درصد) بر مبنای حیطه مهارتی (روان – حرکتی) و عملی تدوین شده است ، بسیار مسرور گشتم ، زیرا پیوسته آرزوی دلم بود که روزی باشد ما دبیران حرفه و فن و دانش آموزان از محفوظات درس دور باشیم و به جانب تفکر و نوآوری ، خلاقیت و مهارت عملی روی بیاوریم ، بالاخره انتظار بسر رسید ، اما ، اما ، اما ... با توجه حاصل تجربیات در طول دوران مدرسی ، دبیری ، سرگروه استانی ، ناحیه ی ، مطالعات ، بازدیدها ، بحث و تبادل نظر با ابوالجمعی دبیران آموزش حرفه و فن به نظر می رسد اهداف آموزش محتوای کتب جدید التالیف آموزش حرفه و فن در مقاطع راهنمایی محقق نخواهد شد مگر این که موارد زیر مورد توجه خاص بیش از پیش قرار گیرد :

1- ما معلمان موانعی که موجب رشد و بروز بهانه ها از جمله : ((کارگاه نداریم ، فضای کارگاه با آزمایشگاه یکسان است ، کارگاه متصدی ندارد ، آموزش ضمن خدمت کافی نیست ، کارگاه تجهیز نیست ، مدیر و معاون در حد انتظار همکاری نمی کند ، دانش آموزان به انجام کار عملی علاقه ندارند ، اولیاء به اهمیت آموزش حرفه و فن کم توجه است و ...)) کنارگذاشته و دنبال ارائه راهکارهای ممکن باشیم .

2- جایگاه آموزش حرفه و فن مانند دروس زبان ، علوم ، عربی و ... در مقاطع راهنمایی تبیین گردد و کاملا" شناخته شود .

3-انگیزش و زمینه ی علاقمندی دانش آموزان نسبت به یادگیری محتوای آن ، فراهم گردد .

4- دیدگاه و نگرش اولیاء نسبت به محتوای آموزش حرفه و فن تجدید نظر گردد .

چرا آموزش حرفه و فن ؟!

باید کمر همت ببندیم که آموزش حرفه و فن درس زندگی و آموزش مهارت عملی و یدی است نه ذهنی و محفوظات . تجربه ثابت کرده است بی علاقه و ضعیف ترین دانش آموزان در انجام فعالیت کار عملی موفق می شود و دوست دارد خود را درگیر مهارتهای عملی کند . باید بپذیریم که حرفه و فن دروازه ی ورود به دنیای کار عملی است و موجب رفع خستگی روح و ذهن دانش آموزان از محفوظات است .

درس حرفه و فن است که به دانش آموزان یاد می دهد که چگونه نیازهای اولیه ی خود را رفع نمایند و از ابزارهای بسیار ساده برای ساخت وسیله ی مورد نیاز ، بهره مند شوند و تولید خلاقیت و تقویت استعداد فراگیران می گردد و روحیه ی دوستی ، تعامل در گروه ، همکاری و احترام به یکدیگر ، اعتماد به نفس ، مسئولیت پذیری ، وظیفه شناسی ، دقت و ... خود به خود در وجود دانش آموز نمایان می سازد .

درس حرفه و فن است که به جنبه ی کاربردی علوم مختلف می پردازد و در اکثر کشورها آموزش حرفه و فن ((محور توسعه)) تلقی شده است . بنابراین ، این درس بدون حمایت و توجه خاص عوامل اجرایی بویژه مدیران مدارس ، اولیاء ، مسئولین ذیربط به اهداف غایی و مدنظر مولفین نخواهد رسید .

سئوال : آیا تاکنون کارهای عملی (دست ساخته) دانش آموزان را چون کتابهای درسی ، ورقه های امتحانی و ... در گوشه و کنار مدرسه یا سطل زباله مشاهده کرده اید؟ (قضاوت دقیق بر عهده ی شما عزیزان می باشد) اما قطعا" خواهید گفت خیر ، یا بندرت ، زیرا دانش آموزان به دست ساخته های خود عشق می ورزند و آن را برای خودش محترم و دست رنج خود می داند . پس مدیر محترم ، من معلم ، متصدی کارگاه ، مسئول محترم و زبده و عاشق به آینده نگری میهن خود ، به این همه علاقه و عشق دانش آموزان چه فکر        می کنیم یا فکر خواهیم کرد ؟! و برای توسعه آن و بهره برداری صحیح ، در جهت پرورش همه جانبه ی شخصیت دانش آموزان چه برنامه ریزی می کنیم و یا برنامه ریزی کرده ایم؟!

اکنون چند سال است از تالیف کتب جدید التالیف آموزش حرفه و فن سپری شده است ولی گام اساسی از منظر رویکرد محتوای آن ، برداشته نشده است و تعاملات مثبت که باید در رفع مشکلات ، موانع و توسعه ی رویکرد مشارکتی و فعال به طور جدی و عملی باید انجام گیرد ، صورت نگرفته است!!!

کدام عوامل در تکوین کارگاه ایده آل و مطلوب تاثیر گذارند؟

مهمترین مقوله در تدوین محتوای آموزش حرفه و فن 60% فعالیتهای عملی و رویکرد مشارکتی و فعال وآشنایی با مشاغل مختلف موجود در محیط زندگی می باشد ، این امر تحقق نمی یابد مگر این که عوامل اجرایی در این امر در محقق آن اهتمام ورزند :

1-      مدیر مدرسه

2-      معلم حرفه و فن

3-      مسئول ستاد تجهیزات

4-      متصدی کارگاه

5-      فضای کارگاه (قابل قبول)

6-      تجهیزات کارگاه با وسایل و ابزار آلات مورد نیاز

7-      تقویت و تغییر نگرش و تفکر سیستمی اولیاء نسبت به محتوای آموزش حرفه و فن

1-      مدیر

وظیفه اصلی یک مدیر در هر مدرسه ، برنامه ریزی برای انجام امور و پشتیبانی اجرای برنامه های درسی توسط معلم در طول یک سال تحصیلی است . در برخورد با یک برنامه تغییر یافته (کتاب جدید) که شیوه اجرای نوینی را طلب    می کند ، مدیر مدرسه لازم است اسباب و لوازم اجرای درس جدید را تدارک ببیند و معلم را در اجرای درست برنامه درسی یاری رساند و با اجرای دقیق ، از نقش نظارتی خود در چگونگی تحقق اهداف درس مطمئن شود . از جمله در این درس ، اطمینان حاصل کند که کارهای عملی توسط خود دانش آموز و زیر نظر معلم در مدرسه انجام می شود .

۲- معلم

معلم درس آموزش حرفه و فن باید بتواند نیازهای اولیه برای اجرای درست درس را پیش از رسیدن زمان اجرا به مدیر مدرسه اعلام کند و دریافتن راه های ممکن برای دستیابی به لوازم اجرای درست درس نیز به او کمکهای مشورتی ارائه دهد . در صورت نیاز ، برخی از راههای ممکن را با صلاح دید و مشورت مدیر خود بر عهده بگیرید و انجام دهد . بنابراین نیاز سنجی برای کار  عملی از سوی معلم ضروری است .

3-مسئول ستاد تجهیزات

چنین فردی باید به اهداف و لوازم اجرایی یک درس آگاه باشد ، نیازهای جدید درس را برای اجرا ، قبل از شروع سال تحصیلی شناسایی و تدارک دهد و به مدرسه ارسال کند . برای انجام دقیق این کار لازم است قبل از شروع سال تحصیلی ، از مدارس راهنمایی بازدیدی به عمل آورد و از ابزار موجود مدرسه فهرستی تهیه و نیاز سنجی کند ، سپس ، آنگونه که شایسته است ، به نیازها پاسخ گوید .

در این زمینه ، ایجاد هماهنگی با مدیر و معلم درس در تنظیم زمان تامین و تحویل امکانات به مدرسه از اهمیت خاصی برخوردار است . اولویت بندی در برآوردن نیازها با توجه به فصلهای کتاب توسط معلم درس می تواند بنحو مطلوبی انجام پذیرد و اولویت ها با توجه به توزیع دروس در طول سال تحصیلی و تعیین تدریجی زمان تدریس درس و تحویل امکانات به همان نسبت انجام پذیرد تا از ایجاد فشارهای مالی و کاری زیاد جلوگیری به عمل آید .

5-فضای کارگاه

فضای کارگاه باید متناسب تعداد دانش آموزان بر مبنای فعالیتهای کارگاهی عمومی همراه با حرکت و فعالیتهای بدنی و صرف انرژی می باشد ، دانش آموزانی که مشغول فعالیت های کارگاهی هستند ، نیاز به فضای کافی جهت انجام کار عملی دارند . و حداقل فضای موجود برای هر دانش آموز 5/1 متر مربع می باشد.