چکیده

در امر آموزش زبان خارجی به زابن آموزان کمک می شود تا مهارت های "شنیداری، گفتاری، خواندن و نوشتن" را به خود توسعه داده و دانش ساختاری پایه و واژگان ضروری زبان را در خود تقویت نمایند.

مقدمه

شرکت فعال و همکاری گروهی دانش آموزان در فرآیند تدریس، دستیابی اهداف فوق را آسان تر می سازد. از جمله موارد مورد تاکید در امر آموزش زبان عبارتند از:

1. به کار گیری دانش اموزان در فعالیت های عملی (Practical Tasks) مرتبط با شرایط واقعی زبان انگلیسی.

2. ارائه فرصت کافی به دانش آموزان جهت تعامل (interaction) با یکدیگر.

3. بهره گیری ازفعایت های دو نفره و گروهی جهت انجام فعالیت های جمعی به گونه ای که هر دانش آموز در یک کار گروهی دارای و ظیفه خاص باشد.

4. برقراری تناسب مطلوب بین فعالیت ها از نظر کاربرد صحیح زبان (accuracy) و نیز به کارگیری روان و سلیس زبان (fluenct)

5. ایفای نقش معلمین به عنوان تسهل کننده آموزش به گونه ای که معلم محوری در کلاس کاهش یافته و فعالیت های مبتنی بر یادگیری (Learning – directed activites) افزایش یابد.

6. فرآیند ارزشیابی تداوم بخش فعالیت های مهارتی در آموزش و یادگیری باشد.

7. انجام کارهای گروهی، سرودها، بازی های زبانی و ایفای نقش در کلاس.

مهارت های چهارگانه

1. مهارت شنیداری (Listening)

برای آموزش زبان خارجی لازم است ابتدا دانش آموزان در حد لزوم در معرض زبان قرا گیرند تا مهارت های دریافتی زبان (receptive skills) را در خود تقویت نمایند و سپس از آنها خواسته شود تا دست به تولید زبان بزنند، مهارت شنیداری برای رسیدن به این هدف نقش مهمی ایفا می کند.

مهارت شنیداری میت واند به دانش آموزان کمک کند تا دانش پایه زبان را در خود تقویت کنند. انجام فعالیت های زیر می تواند به توسعه مهارت شنیداری کمک کند:

1. نشنیدن و تکرار کردن (Listen and repeat)

2. شنیدن و اشاره کردن یا شنیدن جور کردن (Listen and point or listen and match)

3. شنیدن و خواندن (Listen and repeat)

4. شنیدن و انجام دادن (Listen and do)

2. مهارت گفتاری (Speaking)

این مهارت به دانش آموزان فرصت می دهد تا الگوهای زبان جدید را به طور شفاهی تمرین کرده و تلوید نمایند. انجام فعالیت های زیر میت واند به توسعه مهارت گفتاری کمک کند.

1. ایفای نقش (role play)

2. انجام تمرینات شفاهی (oral drills)

3. بازگو کردن یک متن کوتاه شنیده شده یا خوانده شده.

4. شرح فعالیت های روزمره

5. حدس زدن و کامل کردن اداره یک متن از طریق گوش کرن یا یک متن ناقص.

6. توصیف یک تصویر و یا چند تصویر مربوط به هم.

7. مقایسه بین دو یا چند تصویر.

3. مهارت خواندن (Reading)

در تدریس مهارت خواندن، زبان آموزان ابتد ابهص ورت منظم با حروف الفبا آشنا می شوند. سپس با روش دیدن و گفتن (look and say) بیان کلمات را به عنوان یک واحد به طور شفاهی تمرین می کنند. خواندن کلمات جدید با روش (Listen and read) انجام می شود و معانی آن نیز به وسیله تصاویر درک می شوند. تشخیص کلمات جدید و تلسط بر شکلنوشتاری آنها به وسیله تمرینات موجود در کتاب کار و به کارگیری جداول و غیره تقویت می گردد. در گام بعدی به دانش آموزان کمک می گردد تا بین حروف نوشته شده در کلمه و تلفط آنها ارتباط برقرار کنند.(Phonics)

به تدریج زبان آموزان مهارت خواندن خود را با خواندن جملات کوتاه توسعه می دهند تا جایی که قادر خواهند بود تا متون خواندنی را خوانده و درک نمایند و به سئوالات آن پاسخ دهند.

4. مهارت نوشتن (Writing)

از آنجایی که نگارش زبان فارسی با انگلیسی که یک زبان خارجی می باشد متفاوت است لازم است که دانش اموزان به انجام یک سلسله فعالیت های که در اصطلاح فعالیت های "پیش نوشتاری" گفته می ود مبادرت ورزند. هدف از این نوع فعالیت ها ایجاد هماهنگی در کنترل حرکات دست و چشم، رعای فاصله و تمرین و ممارست در حرکات روان و سریع قلم با خودکار جهت دست یابی به رتیم طبیعی نوشتن حروف در انگلیسی می باشد. مهارت دستخط با حرکات ساده شروع شده و ابتدا با تمرین الگوهای حروف و سپس به نوشتن حروف بزرگ و کوچک ادامه می یابد. در نهایت به ارتباط حروف با یکدیگر به شکل تقریبا سرهم (semi – cursive) ختم می گردد. با انجام این کار دانش اموزان به یک دستخط زیبا، واضح و روان دست پیدا خواهد کرد. در مرحله بعد، مهارت نوشتن از طریق انجم تمرینات درک تاب درسی و کتاب کار توسعه می یابد و در نهایت نوشتن کنترل شده جملات و ساختارهای گرامری تدریس شده با نظارت معلم انجام می شود.

روش تدریس متون خواندنی (Reading)

الف) مرحله امادهی (Presentation)

1. دانش آموزان بخواهید کتاب هایشان را ببندند. چارت یا اسلاید حاوی تصاویر مربوط را نمایش دهید.

2. با توضیحات کلی و یا طرح چند سئوال در ارتباط با موضوع متن، در دانش آموزان ایجاد آمادگی کنید.

3. با در نظر گرفتن روش تدریس لغات جدید تعداید از کلمات که در فهم متن ایجاد اشکال می کنند را تدریس کنید.

4. سوالاتی از دانش اموزان بپرسید که برای جواب دادن به آنها مجبور باشند به متن مراجعه کنند و از تکنیک های خواندن برای درک مفهوم کلی (Skimming) و وارسی متن (Scanning) استفاده کنند.

5. در صورت نیاز ساختارهای گرامری مبهم را برای دانش آموزان به طور اجمالی توضیح دهید.

دانش واژگانی (Vocabularty)

1. واژه های دستوری (Function Words): عبارتند از ضمایر، حروف تعریف و غیره.

2. واژه های معنایی (Content Words) : عبارتند از اسم، فعل، صفت و غیره ... واژگان معنایی به کار رفته در دوره راهنمایی به گونه ای هستند که یا می توان در کلاس یافت، یا با خود به کلاس آورد، یا تصویر آن را بر روی تخته کشید، یا با لوحه به نمایش گذاشت یا با انجام عملی مفهوم آن را منتقل کرد و در نهایت توضیح مختصری به انگلیسی یا فارسی داده و از کلمات متضاد و مترادف کمک گرفت.

روش تدریس لغات جدید:

الف) مرحله معرفی (Presentation)

1. از دانش آموزان بخواهید که کتاب های خود را بسته و به شما گوش دهند.

2. واژه  جدید را چند بار تلفط کنید و معنی آن را با استفاده از فلاش کارت، لوحه و یا خود شئی(در صورتی که در کلاس موجود باشد) به دانش اموزان تفهیم کنید.

3. واژه جدید را در یک یا دو جمله جدید به کار ببرید تا مفهوم آن کاملا درک شود.

4. هر واژه را روی تخته نوشته و یا از روی فلاش کارت به دانش اموزان نشان دهید.

در این مرحله هر واژه را چند بار تکرار نمائید. تا فرم نوشتاری آن را در حالی که تلفظ واژه را می شنوند، ببیند.

ب) مرحله تمرین (Practice)

1. از دانش آموزان بخواهید به صورت گروهی و افرادی واژگان را بعد از شما تکرار کنند.

از دانش  آموزان بخواهید به صورت گروهی و افرادی واژگان را بعد از شما با دیدن تصاویر تکرار کنند.

3. از دانش اموزان بخواید به صورت گروهی و انفرادی واژگان را بعد از شما با دیدن فرم نوشتاری تکرار کنند.

ج) مرحله تولید و کاربرد (Production)

1. کلمه های تدریس شده را با به کارگیری از شیوه های زیر ارزشیابی کنید.

یکی از دستورالعمل های زیر را به داشن آموزان بدهید: