فایل ورد قابل ویرایش

توضیحی مختصر از متن فایل  :

مقدمه:

در نظام آموزش و پرورش هر هدف تربیتی و آموزش در نهایت به وسیله معلم تحقق می‌یابد.روش‌های آموزش، محتوای دروس موضوعهای علمی، الگوهای تربیتی و رفتارها همه و همه به وسیله معلم به دانش آموز منتقل می‌شود. و از این رو در هر تحول آموزشی معلم از جایگاه و نقش کلیدی بــرخــوردار است. بنـابراین می‌توان گفت که آموزش و پرورش پویا در جهان متحول و مملو از دگرگونی‌های سریع، نیازمند وجود معلمانی است که مسائل و مشکلات را ببینند و درک کنند و به جستجوی علل آن پرداخته و راهکار ارائه نمایند و به تحقیق و تغییر و نوآوری رغبت و تمایل داشته و قالب‌های کهنهٔ آموزشی را رها کنند و در یک کلام می‌توان گفت:

معلمان، معماران اصلی بنای آموزش و پرورش هستند و مصالح اصلی آن نیز کنجکاوی، تفکر، پژوهش و نوآوری و ابداع در روش‌ها و آموزش‌هاست. معلم پژوهشگر معلمی است که مشکلات کلاس خود را مشاهده کرده و پژوهش خود را با وجود مشکل آغاز کند و علت یابی آن مشکلات موجبات پویایی نظام آموزشی را فراهم نماید. بنده نیز با مشاهدهٔ وجود مشکل در کلاس درسی خودم [ کلاس فیزیک سال دوم ریاضی] در پی حل آن برآمدم. چرا که در کلاس تنها به روش سخنرانی توسط من تدریس می‌شد. [البته لازم به ذکر است که خود دانش آموزان تمایل زیادی به این نوع آموزش داشتند «طبق عادت».] دانش اموزان در نیم ساعت اول گوش می‌کردند و سپس خسته می‌شدند و با توجه به حجم زیادی که کتاب فیزیک سال دوم دارد این نحوه برای من معظل شده بود. این گزارش دربارهٔ نحوهٔ مقابله با این مشکل است. امید است با ادامهٔ این روش‌ها موجبات پویایی روند آموزشی را فراهم نماییم.

چکیده:

پژوهش در عمل یک روش بسیار مفید برای حل مشکلات در امر آموزش و پرورش می‌باشد به همین خاطر در این روش معلم نقش محوری دارد. معلمان باید سعی کنند خودشان مشکلاتشان را با دانش آموزان حل نمایند. زیرا آن‌ها هستند که با دانش اموزان مواجه هستند و روحیات و استعداد آن را می‌شناسند و با تلاش خود و به کارگیری روش‌های مختلف می‌توانند مشکلات موردی یا کلی خود را با دانش آموزان رفع نمایند. تحقیق حاضر حاصل تلاش اینجانب در حل مشکل کلی کلاس دوم ریاضی دبیرستان امامت در درس فیزیک در سال تحصیلی 89 ـ 88 می‌باشد. که آن‌ها علاقه ای به مطالعه در منزل نداشتند و حتی فعالیت‌های کلاسی را نیز پشت گوش می‌انداختند و یا واضح‌تر اینکه انگیزه ای برای درس خواندن نداشتند.

آن‌ها اظهار داشتند؛ در سالهای گذشته معلمان خودشان درس می‌دادند و مسئله‌ها و تمرین‌ها را حل می‌کردند و ما به همین شکل درس خواندیم. در واقع این دانش آموزان علم فیزیک را خودشان لمس نکرده‌اند. اینجانب با بکار گیری روش‌های مختلف در نهایت موفق به ابداع روشی شدم که آن‌ها با مطالعهٔ کم در منزل و تلاش بیشتر در کلاس توانستند نتیجهٔ مطلوب بگیرند. بطوری که همهٔ آن‌ها از این روش رضایت کامل داشتند حتی خانواده‌های آن‌ها نیز از این وضعیت خشنودند. چرا که انگیزه برای درس خواندن خصوصاً درس فیزیک در آن‌ها تقویت شده بود. و نمرات امتحانی آن‌ها نیز دلیل روشن و واضح این مسئله است.

تببین تجارب:

دانش آموزان کلاس دوم ریاضی دبیرستان امامت با اینکه دانش آموزان خوب و منظمی بودند و هنگام تدریس اینجانب سکوت را رعایت می‌کردند، عده ای از آن‌ها به دلیل زمینهٔ ذهنی قبلی که از دانش آموزان سال گذشتهٔ همین پایه داشتند؛ اعم از سخت بودن درس فیزیک 2 و غیر قابل فهم بودن و ... تأثیر زیادی در ذهن دانش آموزان دیگر هم ایجاد می‌کردند و با یک حالت تلقینی همهٔ کلاس اعتراف به سخت بودن درس داشتند و نمرات آزمون آن‌ها بسیار پائین تر از حد انتظار من بود. و دانش آموزان به مدیر دبیرستان مراجعه کردند و گفتند: خانم فراهانی خیلی خوب درس می‌دهد ولی خیلی سطح بالا درس می‌دهد ما اصلاً متوجه نمی‌شویم. و اظهار داشتند تنها در درس فیزیک نمرات آن‌ها پائین است. همچنین خانواده‌های آن‌ها نیز اظهار می‌کردند که؛ چرا دختر من از فیزیک وحشت دارد و می‌گوید نمی‌توانم آن را بخوانم، نمی‌فهمم. تعدادی هم خیلی بی انگیزه بودند و هنگام تدریس ممکن بود به فعالیت‌های دیگر بپردازند. و به قبول خودشان قید فیزیک را زده بودند. و در نهایت این مشکل مرا بسیار ناراحت کرد و مدیر دبیرستان نیز موضوع را با من در میان گذاشت که اقدام به کلاس تقویتی فشرده برای کلاس دوم ریاضی بکنم. تا در نوبت اول نتیجه مطلوب حاصل آید. و من با تجربه ای که از سال‌های گذشته داشتم و می‌دانستم کلاس تقویتی نیز باعث بالا رفتن معلومات آن‌ها نمی‌شود و فقط یک سری مطالب به صورت محفوظات در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرد تصمیم گرفتم راه حلی برای این معضل پیدا کنم.

" اهمیت و ضرورت مسئله:

جهان همواره در حال تغییر و تحول است و افکار و اعتقادات و رفتار انسان نیز به تبع آن دچار دگرگونی‌اند و این تحولات تا حدی است که به جرأت می‌توان گفت: علوم بعد از تولید، قبل از اینکه به دست مصرف کننده برسند کهنه می‌شوند. و قوانین و نظریه‌های جدیدی مطرح می‌گردند.

اما عجبا! که نظام آموزش و پرورش ما از این امر مستثنی است و همچون سدی در برابر تحولات ایستاده و هیچ نشان و اثری از تغییر و نوآوری در آن به چشم نمی‌خورد. اکثر معلمین روش‌های کهن تدریس (سخنرانی صرف معلم) را که از گذشتگان آموخته‌اند را دنبال می‌کنند.

نتایج تحقیقات نشان داده‌اند که روش سخنرانی، غیر مفید بوده و مانع شکوفایی استعدادها و بروز خلاقیت‌ها در افراد می‌شود و آن‌ها را تبدیل به افرادی می‌نماید که مغز خود را از محفوظات پر نموده‌اند و هیچکدام از علوم را نمی‌توانند در عمل بکار گیرند. با این همه هیچ تغییر قابل توجهی در روش تدریس معلمان مشاهده نشده است. چند سالی است که جهت تغییر این شیوه قدم‌هایی برداشته شده است. از جمله برگزاری جشنواره‌ها و همایش‌ها و دوره‌های آموزشی ضمن خدمت، تحت عنوان الگوهای برتر تدریس و اقدام پژوهی و ... و به دلیل مداوم نبودن برنامه‌ها و نداشتن ضمانت اجرایی و عدم تفاوت معلمین مبدع و نوآور با معلمین دیگر و عادت معلمین به روش سخنرانی، دشواری‌های بکار گیری روش‌های جدید و صدها دلایل دیگر هنوز تغییر قابل توجهی در روش‌های تدریس معلمان مشاهده نشده است.

" نحوهٔ شناخت مسئله:

بعد از چندین جلسه تدریس و ارزیابی کلی کلاس به این نتیجه رسیدم که اکثر دانش آموزان به آموخته‌های خود در کلاس اکتفا می‌کنند و در خارج از کلاس هیچ تلاشی برای یادگیری بیشتر انجام نمی‌دهند. بهمین خاطر سؤال‌هایی در ذهنم ایجاد شد: آیا در روش تدریس بنده اشکالی وجود دارد؟