دانلود مقاله  مصرف بهینه کودهای شیمیایی در تحقق تولید محصول 

فایل ورد قابل ویرایش

توضیحی مختصر از مقاله  :

بخش کشاورزی در ایران مولد بیش از 18% درآمد ناخالص ملی است و معاش اغلب ساکنان روستاها که حدود 35% از جمعیت هفتاد و پنج میلیون نفری کشور را در بر می گیرد از راه فعالیت های کشاورزی تأمین می شود. با توجه به افزایش سریع جمعیت ایران در دو دهه گذشته بنظر می رسد در سال 1400 جمعیت ایران به تعداد 90 میلیون نفر برسد.از طرفی بررسیهای FAO ( سازمان خوار بار کشاورزی سازمان ملل متحد )  نشان می دهد که قاره آسیا 31% از اراضی قابل کشت و 58% از جمعیت جهان را داراست و بطوریکه تراکم جمعیت مربوط به سطوح اراضی کشاورزی فعلاً به 8نفر در هکتار است که این رقم برای آفریقا یک ، برای آمریکای جنوبی نیم و برای ایران و اروپا حدود 4 نفر در هکتار است.بعبارت دیگر علیرغم وسعت زیاد کشور به علت محدودیتهایی مانند شوری خاک ، آهکی بودن ، کمبود آب و غیره میزان اراضی قابل کشت بسیار محدود است.فلذا برای رسیدن به خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی تلاش برای حفظ حاصلخیزی خاکهای موجود و افزایش میزان عملکرد در واحد سطح ضروری است.با توجه به میزان عملکرد بعضی از محصولات کشاورزی به وسیله کشاورزان نمونه کشوری ( گندم 5/12تن ، سیب زمینی 75تن ، چغندرقند 97تن و پیاز 129تن در هکتار) نشان می دهد که با مساعدت مسئولان و کارشناسان کشاورزی ، بکارگیری آخرین و جدیدترین روش های علمی به وسیله کشاورزان مستعد و پیشرو افزایش میزان تولید در بخش کشاورزی در حد چند برابری میزان فعلی براحتی امکانپذیر است.درحال حاضر بهبود مستمر افزایش عملکرد و کیفیت محصولات کشاورزی در راستای پایداری تولید با روشهای به زراعی و بهنژادی ضروری بنظر می رسد. چرا که بدلیل هزینه های گزاف ، افزایش سطح زیر کشت یا میسر نبوده یا بدلیل اقلیم نیمه خشک و رو به خشک کشورمان افزایش سطوح زیرکشت بسیار به کُندی صورت می گیرد. در صورتیکه در حال حاضر اکثریت زمین های زراعی مناسب در صورت تأمین بودن آب زیر کشت هستند. فلذا به جهت تأمین غذای کافی برای جمعیت رو به رشد نیازمبرم به افزایش تولید در واحد سطح کم (زمین و آب ) را داریم.یکی از عوامل افزایش تولید کمی و کیفی محصولات زراعی و باغی ، رعایت اصول مصرف بهینه کودها و یا مصرف آنها مطابق با نیاز گیاه با توجه به نتایج آزمون خاک و آب می باشد که این دو عامل می توانند نقش بسیار مهمی در افزایش تولید داشته باشند.اگر مصرف کودهای شیمیایی  با در نظر گرفتن نوع گیاه ، زمان رویش و بستر خاک از نظر فیزیکی و شیمیایی بهینه و بهنگام انجام گیرد. قدم بسیار مناسبی برای بالابردن افزایش بهره وری و بهبود کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی برداشته خواهد شد.بدون شک با برداشت بیش از حد مجاز آب از منابع زیر زمینی ( سالانه متجاوز از 7میلیارد مترمکعب آب اضافی از منابع زیر زمینی استخراج می گردد) در سالهای آتی با بحران شدیدتر کمبود آب در کشور روبرو خواهیم شد.به این دلیل دو اصل مهم افزایش کارآیی آب و کود که همبستگی تنگاتنگی با یکدیگر دارند باید توسط محققان و مسئولان اجرایی در اولویت قرار گیرد.همانطوریکه همه افرادیکه در بخش کشاورزی فعالیت می نمایند و سر و کار دارند متوجه هستند که سطح آبهای زیر زمینی بطور مداوم در حال کاهش و بهمان نسبت درجه شوری (EC ) خاک نیز افزایش می یابد.مطمئناً روشهای صحیح مصرف آب و کود از عمده مسائلی می باشند که می توانند کشاورزی پایدار   Sustainable Agriculture را در طولانی مدت تضمین کند.

خاک و آب عوامل اصلی در تأمین غذا :

خاک و آب در حیات ، ثبات اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی و جوامع بشری اهمیت و نقش اساسی دارند. چرا که سقوط تمدنهای بزرگی مانند بین النهرین بر اثر عدم استفاده صحیح از این منبع خدادادی بوده است.اکنون جهان دریافته است که این منابع طبیعی با وجود نقش حیاتی که در تأمین غذا ایفا می کنند و اجزای اصلی محیط زیست بشمار می روند. هیچگاه به این دو منبع اصلی تولید توجه جدی نشده است.بطوریکه مصرف نادرست و بیش از حد آب ، آلودگی و فقر منابع را در پی داشته و خاکها نیز براثر کاربرد نسنجیده و نادرست دچار فرسایشهای گوناگون وتخریب شده اند.بدین ترتیب در بسیاری از نقاط جهان استعدادهای تولیدی منابع خاک و آب بتدریج کم شده و زمینه وقوع فجایعی مانند قحطی ، خشکسالی ، سیل ( مثل سیلابهای کلاله در استان گلستان ) مهاجرت اجباری و در نهایت مرگ ومیرهای دسته جمعی را فراهم نموده است.شناخت منابع خاک و آب و مدیریت صحیح آنها بمنظور بهره وری اصولی از آنها برای فراهم ساختن زمینه پیشبرد اهداف و برنامه ریزی های کشاورزی ومنابع طبیعی کشور از اهمیت و اولویت ویژه ای برخوردار است.امروزه از کودها بعنوان ابزاری برای نیل به حداکثر تولید در واحد سطح استفاده می شود ولی مصرف کود باید بتواند علاوه بر افزایش تولید ، کیفیت محصولات کشاورزی را ارتقاء داده و ضمن آلوده نکردن محیط زیست، بخصوص آبهای زیرزمینی تجمع مواد آلاینده نظیر نیترات NO₃ را در اندامهای مصرفی محصولات زراعی را به حداقل ممکن تنزل دهد تا سلامتی انسان و دام نیز تضمین شود.مواد آلی خاک به هر نحوی باید افزایش یابد ، چون کاهش مواد آلی در خاکهای زراعی کشور با کشاورزی پایدار منافات داشته و تولیدات کشاورزی را برای نسل آینده به مخاطره می اندازد. بدیهی است افزایش مواد آلی در خاکهای زراعی علاوه بر بهبود خصوصیات فیزیک و شیمیایی ، حلالیت فسفر و عناصر ریزمغذی (FE-ZN-CU-MN-B-…….) را نیز افزایش می دهد.

ضرورت مصرف بهینه کود :

طبق آخرین گزارش سالانه بالغ بر170 میلیون تن کود بصورت ماده غذایی ( 98=N و 39= P₂O_S و 27=K₂O )درکشورهای توسعه یافته مصرف می گرددکه معادل 400میلیون تن کود شیمیایی میباشد.در کشورهایی که کشاورزی پیشرفته دارند میزان مصرف نیتروژن ، فسفر ، پتاسیم و کودهای ریزمغذی عبارتن از 100-40-40+4% بوده است. که اخیراً نسبتهای فوق بصورت ( 100-60-80-%40 ) رسیده است در صورتیکه مصرف کودهای ریزمغذی N-P-K₉ در ایران معادل (100-50-23-%1/5 ) است و این نسبت کودی متأسفانه با تولید پایدار در کشورمان منافات داشته و در درازمدت امنیت غذایی جامعه را تهدید می کند.