چکیده گزارش:

روش تدریس فعال که در آن مشارکت دانش آموز و معلم را می‌طلبد و به جای انتقال مطالب به دانش آموز، به افزایش توانایی یادگیرنده دز قزآیند یادگیری عنایت دارد.

به دلایل متعدد از جمله تاکید براصولی از کلیات نظام آموزش و پرورش کشور و اهداف دوره‌های تحصیلی، نگرش‌های جهانی، رشد روز افزون تحقیقات، سرعت فن آوری و تکنولوژی، ضرورت کار بست تدریس فعال را می‌طلبد.

ادیان و رهبران مصلح اجتماعیی نیز تاکید بر نوعی فعال سازی ذهن و جلوگیری از تقلید کورکورانه در اصول و روش‌های زندگی دارند، لذا آموزش و تدریس‌های متکی بر روش‌های فعال خود گامی است در اشاعه و ترویج علم و پرورش انسان‌های آزاد و آگاه که می‌تواند در توسعه و فناوری مثمر ثمر باشد.

در روش تدریس فعال سعی بر این است که فراگیر خود در کسب مفهوم سهیم باشد و از طرق مختلف به فعالیت‌های ذهی، علمی، فردی و گروهی دادار گردد، به عبارت دیگر، محتوا روی درگیر شدن دانش آموزان در کسب تجارب یادیری تاکید داشته و آنان را فعال می‌سازد.

از مهم‌ترین روش‌های فعال تدریس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- روش حل مسأله    2- روش بحث گروهی    3- روش پرسش و پاسخ   4 - روش بارش مغزی

5- روش هم یاری از طریق تدریس اعضای تیم  6- روش هم یاری از طریق طرح کارایی تیم

لذا در این مقاله ضمن بیان مفهوم تریس که از جنبه‌های مختلف به آن پرداخته شده است و هر یک مبتنی بر نظریات صاحب نطران حوزه یادگیری و آموزش می‌باشد،  تلاش بر این است که دیدگاه‌های مختلف به صورت مختصر بیان و عرضه شوند و خواندگان خود به انتخاب و بهره از بهترین روش‌ها همت گمارند.

مقدمه گزارش:

برای رؤیا رویی با انبوه چالش‌هایی که آینده در دل خود پنهان داشته است، جامعه بشری در تلاش برای رسیدن به آرمان‌هایی چون صلح، آزادی و عدالت اجتماعی، آموزش و پرورش را سرمایه ای اجتناب ناپذیر می‌داند.با توجه به پیشرفت تکنولوژی و تغییرات مداومی که به وجود می آیدباید شرایط تغییر درهر جامعه ای ایجاد شود. شرط اولیه هر تغییری شناخت و آگاهی است، که به دنبال آن باید کار با برنامه ریزی برای دست یابی به اهداف مطلوب صورت بگیرد.اهمیت و ثمر بخشی روش‌های تدریس و یادگیری بهتر همواره مورد نظر دانشمندان و محققین علوم تربیتی بوده است از آغاز قرن بیستم توسط مومان و لای و سپس کلاپارد، ماریا منتسوری، جان دیویی، هربارت، ثورندایک و همکارانش و .... در بسیاری از کشورها مطالعات زیادی به مدت چهل سال در مورد ثمر بخشی میزان روش‌های آموزش در کلیه دروس انجام گرفت (افشار، 1368، ص 183).تاریخچه مطالعات نشان می‌دهد روش‌های تدریس چه در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و چه در ایجاد انگیزه و رضایت خاطر، پرورش شخصیت، رشد خلاقیت آنان مؤثر است، وظیفه معلمان در فرآیند تدریس تنها انتقال واقعیت‌های علمی به دانش آموزان نیست بلکه باید موقعیت و شرایط مطلوب یادگیری را فراهم نمایند و چگونه اندیشیدن و چگونه آموختن را به شاگردان بیاموزند. یعنی کار معلم نه تنها انتقال دانش، بلکه پرورش توان تفکر منطقی و پرورش شخصیت سالم است و معلمان موفق برای شاگردان خود تنها عرضه کننده مطالب تخصصی نمی‌باشند بلکه شاگردان خود مطالب شناختی و اجتماعی و نحوه استفاده مؤثر از آن‌ها را می‌آموزند، در آموزش و پرورش نقش نیروی انسانی به خصوص معلم از مهم‌ترین عوامل مؤثر در رشد و توسعه کیفی و محتوایی تربیت به شمار می‌آید. (معیری، 1371، ص 98).هدف این مقاله نیز بر معرفی بعضی از این روش‌های فعال تدریس استوار گردیده است. تا با معرفی بیشتر این روش‌ها به معلمان عزیز و توجه بیشتر به جزئیات، آن‌ها بتوانند مهارت‌های لازم برای استفاده از این روش‌ها را به دست آورند و زمینه اجرای آن‌ها را در کلاس فراهم نمایند و کیفیت تدریس خود را بالا ببرند. امید است با عنایت به این موضوع گامی در راستای وظیفه الهی خود برداریم.