- آخرین فایل ها
- پرفروشترین فایل ها
- پربازدیدترین فایل ها
این مقاله به بیان روشها و راهکارهای علمی و عملی تربیت بر اساس دیدگاههای امام علی(ع) در نهج البلاغه پرداخته و در ارائه راهکارها و شیوهها به ابعاد عاطفی و درونی انسانها توجه بسیاری شده است. پرداختن به این نوع نگرشها در تمام شیوهها از جمله الگوبرداری و پیشگیری، تذکر و یادآوری، محبت و مدارا، عبرت آموزی و بصیرت آفرینی و بالأخره عفو، تغافل و تشویق و تنبیه به منظور تربیت انسان، نیاز عاطفی و مقتضای فطرت انسانها است، که از دیدگاههای گوناگون قابل بحث است.
مقدمه:
دانش تربیت در اندیشه و فرهنگ بشری پیشینه ای دیرینه دارد و دامنه و ژرفای تحولات معرفت و فرهنگ انسان معاصر به آن معنا و مفهومی نوین بخشیده است.
روشن است که این تحول، پرسشهای را فراروی تعلیم و تربیت اسلامی می نهد و کوشش و کاوشی بدیع برای ساماندهی مجدد آن می طلبد. از این رو تعلیم و تربیت اسلامی به عنوان مجموعه ای از دانش های تربیتی (فلسفه تربیتی، برنامه ریزی درسی و آموزشی، روش تدوین، مدیریت آموزشی و . . .) می تواند نیازهای حال و آینده جامعه اسلامی را برآورده سازد. به ویژه فلسفه تربیتی اسلام که در آن مسائل انسان شناسی، معرفت شناسی، ارزش شناسی، قلمرو و ممیزات تربیتی اسلام و شاخص و اولویت های تربیت اسلامی مطرح می شود.
آیت اللّه سید محمد حسین فضل اللّه، برجسته ترین شخصیت فکری، فرهنگی، سیاسی و مذهبی شیعیان لبنان و تئوریسین مقاومت اسلامی در برابر صهیونیسم است. اقدامات اصلاحی فکری و عملی او تأثیرات عمیق و وسیعی در میان شیعیان لبنان و دیگر کشورهای عربی به جای کذاشته است. رویکرد روشن و باز به جهان معاصر و درک تازه و معاصر از مفاهیم اسلامی درعین پایبندی به منابع اصیل، از ویژگی های آثار ایشان است.
تفسیر «من وحی القرآن» که در 24 جلد چاپ و منتشر شده، حاصل جلسات هفتگی ایشان است که از حدود 3 دهه پیش آغاز شده است و هنوز هم ادامه دارد. در پایان هر جلسه، ایشان به پرسش های قرآنی حاضران پاسخ می گویند. آنچه در این بخش می خوانید منتخبی است از این پرسش ها و پاسخ ها.
به نظر حضرت عالی روش قرآن در تربیت انسان ه چگونه است؟
معمولاً از کلمه «تربیت» بُعد رفتاری آن مراد است، اما اگر بخواهیم موضوع را وسیع تراز این بُعد ببینیم، تربیت قرآنی این است که شیوه معرفت و اندیشه خویش را از قرآن بگیریم، زیرا مشکل آشکار و روشن ما مسلمانان این است که ما اسیر انفعال خویش هستیم و به تعبیر دیگر، بسیاری از باورهای ما و بسیاری از اوضاع و احوال ما خاستگاه و مبدأ فکری ندارد و ما از پنجره تفکر به عرصه جهان نمی نگریم.
در قرائت، فهم و برداشت از قرآن باید به جستجوی شیوه عملی تفکر و راه کسب معرفت و شکل دهی به باورهای خویش باشیم، زیرا قرآن بر بُعد علم و آگاهی به عنوان پایه مسؤولیت تأکید کرده است، یعنی این که قرآن به هیچ فکر و عمل و باوری احترام نمی گذارد، مگر آن که دارای پایگاهی فکری و غیر قابل شک و تردید داشته باشد.
این مطلب را از منطق آیاتی از قرآن در می یابیم که روی سخن با اندیشه های مخالف دارد. قرآن می کوشد تا شیوه آنان را در حمل این افکار، ردّ کند و به آنان بفهماند که شیوه شان فکری و علمی نیست، بلکه شیوه ای عاطفی و تقلیدی است. چنین افرادی در برابر دعوت انبیا حرفشان این بود که: «انّا وجدنا آباءنا علی امة و اناّ علی آثارهم مقتدون؛ ما پدران خود را بر آیین [و راهی] یافته ایم و ما از پی ایشان راه سپریم». (سوره زخرف، آیه 23) اندیشه ای که قرآن در پاسخ منطق آنان عرضه می کرد این بود: «او لوکان آباؤهم لایعقلون شیئاً و لایهتدون؛ آیا هر چند پدرانشان چیزی را درک نمی کرده و به راه صواب نمی رفته اند [باز هم در خور پیروی هستند]؟». (سوره بقره، آیه 17) قرآن می کوشد تا با اسلوب فکر آنان درگیر شود و اسلوب صحیح شکل دهی به باورها و عقیده ها و اندیشه ها را به آنان عرضه کند.
به این ترتیب از دیدگاه قرآن، اندیشه قابل احترامی که بتواند مبنای زندگی مسؤولانه انسان قرار گیرد، اندیشه ای است که مبتنی بر برهان و حجت باشد. قرآن ، حتی رابطه خداوند با انسان هنگام واگذاری تکلیف و مسؤولیت را بر مبنای حجت می داند، یعنی اگر خداوند حجتش را برمردم تمام کرد و آنان منحرف شدند، مجازاتشان می کند، اما اگر حجتی برآنان نداشت، عذابشان نمی کند: «و ما کنا معذبین حتی نبعث رسولاً؛ وما تا پیامبری برنیانگیزیم، به عذاب نمی پردازیم». (سوره اسراء، آیه 15)
قرآن کریم می گوید: علت عذاب شدن کافران در قیامت این نیست که شک و شبهه ای به ذهنشان راه یافته که از حل آن عاجز بوده اند، بلکه علت عذاب این است که کافران دارای دلهایی هستند که با آن حقایق را دریافت نمی کنند و چشمانی دارند که با آنها نمی بینند و گوش هایی دارند که نمی شنوند. کافران از ابزارهای شناخت بهره نمی گیرند و حتی این ابزارها را انکار می کنند، انکارشان هم مستند ومتکی به دلیل و برهان نیست، بلکه دلایل روشن و براهینی را که می تواند به ایمان رهنمون شود نادیده می گیرد. معیار و مقیاس قرآن برای سنجش هر اندیشه ای چه موافق و چه مخالف حجت و برهان است.
باید از قرآن بیاموزیم که باورهایمان را به عقلانیت متکی کنیم، نه به احساسات و تقلید کورکورانه. قرآن می گوید: «و لا تقف ما لیس لک به علم انّ السمع و البصر و الفؤاد کلّ اولئک کان عنه مسؤولاً؛ چیزی را که بدان علم نداری دنبال مکن، زیرا گوش و چشم و قلب همه مورد پرسش واقع خواهند شد». (سوره اسراء، آیه 36)
قرآن از مردم می خواهد که دچار طوفان احساسات جمعی نشوند که آنان را مانند پرکاهی به هر سوی می کشاند: «قل انّما اعظکم بواحدة ان تقومواللّه مثنی و فرادی ثم تتفکرواما بصاحبکم من جنّة؛ بگو من فقط به شما یک اندرز می دهم که دو دو و به تنهایی برای خدا به پاخیزید سپس بیاندیشید که رفیق شما هیچ گونه دیوانگی ندارد». (سوره سبأ، آیه 46)
از تأمل در اهتمام دین اسلام به همه ابعاد وجودی انسان از جمله روح و جسم ، فطرت و عقل، توجه ویژه آن به بلوغ فکری و رشد انسان و تربیت و تزکیه او، و ارائه برنامهای فراگیرتر از مکاتب بشری، به غنای واقعی آن میتوان پیبرد؛ چنان که خداوند تزکیه را جزء اهداف اصلی بعثت پیغمبر خود و انسان را موجودی توانا و مسئول میداند. تربیت باید مایه دینی بیابد تا ناقص و صوری و بیدوام نماند و بتواند خُلق و سیرت افراد و اعتماد و ایمان و باور آنها را اصلاح و تکمیل کند.[1]
کار عمده تربیت اسلامی این است که آدمی را به ماهیت وجودی و هدف خلقت خود آگاه سازد تا با تکیه بر عقل و مقتضای فطرتش بر اساس راه و روشی حرکت کند که برای او تبیین شده است. در روش الگویی که بیشتر صورت رفتاری مطرح است و غالباً بر اساس فطرت انسان تدوین یافته، نقش مؤثر الگویی رسول اعظم(ص) و ائمه اطهار(ع) برای خانوادهها به عنوان الگوهای مجسّم و علمای عامل بر مبنای همان ویژگیها، درخور توجه است.
از آن جا که اسلام، دین آگاهی بخش و هدایت است و در تمام راه کارهایش پیشگیری را بر درمان مقدم میشمرد، روش کنترل و پیشگیری به ویژه در بعد تربیتی از دوران کودکی در اجتماع انسانی و خانواده را بسیار مهم دانسته، بر آن تأکید میورزد. پس از آن، روش موعظه و تذکر به عنوان غذای روح و لازمه فطری بشر و سپس محبت و مدارا که به مثابه اکسیر جان انسانها و با طبع بشر سازگار است و روشهای عبرت آمیز، بصیرت آفرینی و تشویق و تنبیه (عفو و تغافل) مورد اهتمام قرار گرفته است
حجم:7005KB | بازدید :1291
فایل ورد قابل ویرایش توضیحی مختصر از متن فایل : مقدمه: اصولاً امروزه شهركهاي صنعتي بستر و شالوده رشد و ايجاد صنايع كوچك را فراهم مي كند. سازمان صنايع كوچك و شهركهاي صنعتي ايران هم به ايجاد روبناها مي پردازد و نواحي ، شهركها و مدلهاي مختلف توسعه اقتصادي نظير خوشه...
حجم:4886KB | بازدید :1620
فایل ورد قابل ویرایش توضیحی مختصر از متن فایل : طرح مقدماتی کارخانه تولید طناب نایلونی هر شرکت تولیدی از سه بخش کلی تشکیل شده است که بترتیب زیر میباشند. 1- بخش اداری 2- بخش حقوقی 3- بخش فنی و تخصصی و ما در این مجموعه به توضیح...
مقاله بررسی سیستم فروش در شرکت کارتن مشهد
حجم:4013KB | بازدید :1077
فایل ورد قابل ویرایش توضیحی مختصر از متن فایل : تاریخچه: شرکت کارتن مشهد(سهامی عام) در تاریخ 7/3/1363 تحت شمارة 3333 در ادارة ثبت شهرستان مشهد به ثبت رسید و در مرداد ماه سال 1368 بهرهبرداری آزمایشی و از ابتدای سال 1369 بهرهبرداری عملی از آن با ظرفیت 20.000 تن ورق و کارتن در...
حجم:3511KB | بازدید :2108
فایل ورد قابل ویرایش توضیحی مختصر از متن فایل : منابع و عوامل توليد بخش كشاورزي منابع اقتصادي روستاهاي ايران عمدتا شامل ؛ کشاورزي( زراعت، باغداري، دامداري ، شکار و صيد ) صنايع (دستي، روستايي، خانگي و کارگاهي) خدمات (عمومي، حمل و نقل و ...) ، دادوستد و پيله وري و...
حجم:2462KB | بازدید :1560
فایل ورد قابل ویرایش توضیحی مختصر از متن فایل : اقتصاد روستايي اقتصاد روستايي شاخه اي از اقتصاد است که با اقتصاد کشاورزي وابستگي متقابل دارد و در کليت ، خود جزئي از اقتصاد ملي است. هر گونه تغييري در اقتصاد ملي باعث تغيير در اقتصاد روستايي خواهد شد. اقتصاد روستايي با...
دانلود مقاله کامل الگوريتم هاي مسير يابي
حجم:2131KB | بازدید :1411
فایل ورد قابل ویرایش 142 صفحه توضیحی مختصر از متن فایل : مقدمه الگوريتمهاي مسيريابي در هريك از سه قرم گذشته فناوري خاصي رونق داشته باشد قرن هجدهم زمان توسعه سيستم هاي مكانيكي بزرگ به همراه انقلاب صنعتي بود. قرن نوزدهم عصر موتور بخار بود. قرن بيستم زمان جمع آو...
مقاله گرم کردن آب با نیروی خورشیدی
حجم:959KB | بازدید :1300
تقريباً همه ي ما در زندگي روزمره به آب گرم شده توسط انرژي خورشيدي بر خورده ايم. تا به حال چند بار شيلنگ آب را باز كرده ايد و با آب بسيار داغ درون آن مواجه شده ايد؟ خورشيد بدون توجه به تمـايل شـما آب درون شيـلنگ را گـرم مي كند. سيستم هاي گرمكن آب خورشيدي غير فعال از قديمي ترين و...