چکیده گزارش:

تحقیق حاضر مربوط به مسأله ی بی­علاقه­گی، بی­توجهی و غیر­فعال بودن اغلب دانش­آموزان درانجام فعالیت­های درس ریاضی و رضایت بخش نبودن نتایج آزمون های عملکردی آنان بوده و هدف از انجام این تحقیق، افزایش میزان علاقه­مندی دانش­آموزان دوره ابتدایی به درس ریاضی و انجام فعالیت­های آن دردرس مورد نظر بوده است. بر این اساس، پژوهشگر با استفاده از روش­های علمی به منظور کسب داده­های لازم، از منابع گوناگون تحقیق مانند: همکاران و مدیر، سرگروه آموزشی درس ریاضی، دانش­آموزان و والدین آن­ها، کتاب­ها، مجلات، اینترنت،  بررسی کارنامه­ی تحصیلی و ارزیابی نتایج آزمون­های برگزار شده، به تجزیه و تحلیل آن­ها جهت شناسایی عوامل موثر در ایجاد مسأله و یافتن راه­حل­های پیشنهادی پرداخت. سپس به انتخاب چندین راهکار عملی از میان راه حل­های پیشنهادی مبادرت ورزید. آن گاه پس از اعتبار بخشی توسط گروه پژوهش، به اجرای راه­حل­های انتخابی اقدام نمود که عبارت بودند از: 1. تنظیم جدولی به منظور ارزش­یابی تشخیصی و تکوینی و تعیین روش تدریس2.  تشکیل انجمن کودکان ریاضی­دان 3. تنظیم فرم ارزش­یابی فعالیت­های عملکردی دانش­آموزان تنظیم شبکه­ی تلوزیونی ویژه­ی دان اموزان. لازم به ذکر است، پژوهشگر موفق گردید تا فراوانی دانش­آموزان علاقه­مند به یادگیری مفاهیم ریاضی را افزایش دهد.

مقدمه گزارش:

مفاهیم ریاضی، یکی از اثربخش ترین و کارآمد ترین مواد درسی می‌باشد. به طوری که مبینی(1380) به نقل از  ریچارد کورانت، در این زمینه می‌گوید: «ریاضیات یکی از عالی ترین تراوش‌های اندیشه ی آدمی است که منعکس کننده­ی اراده­ی انسان و نشان دهنده­ی سیر عقل و برهان و هم­چنین بیان کننده­ی میزان علاقه­ی بشر به کمال و زیبایی است.» نقش بنیادی علم ریاضی در پیشبرد سایر علوم و فنون نیز مورد پذیرش همگان است، به طوری که نرسیدن به هدف‌های آموزشی در زمینه­ی ریاضی موجب ضعف ، ناتوانی و دست نیافتن به اهداف مربوط به پیشرفت علوم و فنون دیگر خواهد بود( مبینی،1380،ص15).

با توجه به مطالب یاد شده، آشکار می‌گردد که نقش و جایگاه درس ریاضی در زندگی انسان به چه میزان دارای اهمیت است. اما سؤال مهمی که مطرح می‌باشد آن است که، چرا عده­ی کمی از دانش‌آموزان به درس ریاضی علاقه­مند می باشند؟ چرا نتایج ارزش­یابی درس ریاضی اغلب فراگیران رضایت بخش نمی باشد؟ چرا بعضی از دانش‌آموزان در زنگ ریاضی دچار اضطراب و نگرانی می‌شوند؟ چرا بعضی از آموزگاران در تدریس این درس موفقیّت چندانی ندارند؟ به راستی دلیل این ناکامی‌ها چیست و عوامل آن کدامند؟

برخی از پژوهشگران، هم چون عزیزخانی(1388) که با عنوان «چگونه توانستم با ایجاد محیطی شاد و فعال میزان یادگیری دانش‌آموزان کلاس سوم مدرسه را در درس ریاضی افزایش دهم؟ » انجام داده بود، با استفاده از روش‌های گوناگون تحقیق ، به این نتیجه رسید که می‌توان با ایجاد محیط شاد و افزایش نشاط در دانش‌آموزان، میزان علاقه‌مندی آنان را در درس ریاضی افزایش داد.

بر این اساس، عنوان گزارش تخصصی حاضر این است: « راه­کار­های افزایش علاقه­مندی دانش آموزان دوره ابتدایی به درس ریاضی و  انجام فعالیت­های عملکردی آن » و هدف اصلی آن، ایجاد انگیزه و افزایش علاقه در دانش‌آموزان نسبت به درس ریاضی و انجام فعالیت های عملکردی آن و پیشرفت فراگیران در آزمون های مدادکاغذی درس مورد نظر می باشد.

بدنه یا متن گزارش:

پس از جمع آوری پاسخ‌های اولیا و همکاران به سؤالات پرسش­نامه، بررسی پاسخ دانش‌آموزان به سؤالات مصاحبه، تبادل نظر با مدیر، معاونین و آموزگاران کلاس ابتدایی آنان،به تجزیه و تحلیل و تفسیر پاسخ­ها پرداخته و دریافتم که عوامل مؤثر در ایجاد بی‌علاقه‌گی دانش‌آموزان نسبت به درس ریاضی به ترتیب اولویت(تعداد نظرات) به شرح زیر بود:

1.      با نشاط نبودن فضای کلاس ریاضی

2.      فراموش شدن بعضی از مفاهیم ریاضی

3.      مشکل بودن درس ریاضی(عدم نگرش مثبت دانش­آموزان نسبت به یادگیری درس ریاضی)

 4.      عدم آگاهی اغلب اولیا از وضعیت فعالیت ریاضی فرزندشان در کلاس

5.      ضعف شاگردان در یادگیری مفاهیم پیش­نیاز

6.      وقت گیر بودن انجام تکالیف ریاضی

7.      عدم آشنایی فراگیران با کاربرد مفاهیم ریاضی در زندگی روزمره

8.      عدم توجّه برخی از آموزگاران به تفاوت‌های فردی و ارائه­ی تکالیف یکسان به دانش‌آموزان

9.      جذاب نبودن وسایل کمک آموزشی

10.  یکنواخت بودن روش تدریس برخی از آموزگاران

11.  چیدمان نامناسب میز و نیمکت های کلاس

هم چنین با بررسی مطالب به دست آمده از طریق مطالعه ی منابع گوناگون، دریافتم که عدم دقّت و توجّه بعضی از دانش­آموزان هنگام تدریس مفاهیم ریاضی، منجر به ناتوانی آنان در انجام تکالیف و فعالیت­های درس مورد نظر شده، در نهایت موجب بی­علاقه­گی آنان نیز می شود.

با توجه به این که، پرسش­نامه­ی باز­پاسخ به پاسخ­دهنده اجازه می‌دهد تا به ابراز دامنه­ی گسترده­تری از نظرات خود بپردازد. به منظور نظر­خواهی از اولیا، برای کسب راه­حل‌های مناسب جهت حل مسأله، پرسش­نامه­­ای که شامل سؤالات زیر بود، را تنظیم نموده سپس در اختیار تمامی اولیا­ی دانش‌آموزان قرار دادم تا نظرات خود را در آن مکتوب نمایند. سؤالات بدین گونه بود:

1. به نظر شما با چه روش‌هایی می‌توانیم کلاس ریاضی با نشاط و شاداب داشته باشیم؟

2. جهت آگاهی از وضعیت درس ریاضی فرزندتان چه روش‌هایی را پیشنهاد می‌دهید؟

چند نمونه از پاسخ اولیا به پرسش­نامه نظرخواهی، چنین بود: نصب فعالیت‌های دانش‌آموزان روی دیوار، یادداشت نتایج فعالیت کلاسی دانش‌آموزان در دفتر فعالیت ریاضی آنان.